Phòng sạch, một loại công trình đòi hỏi độ chính xác cao, yêu cầu quản lý nhiều yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, áp suất, lưu lượng gió và độ sáng. Do vậy, hệ thống chiếu sáng phòng sạch cũng là vấn đề rất được quan tâm khi thiết kế thi công phòng sạch.
-
Đèn phòng sạch là gì?
Đèn phòng sạch là một loại đèn được thiết kế để sử dụng trong môi trường phòng sạch, nơi yêu cầu khả năng chiếu sáng cao. Do đó, đèn phòng sạch phải đáp ứng nhiều yêu cầu đặc biệt như không bám bụi, ít tỏa nhiệt, có khả năng hoạt động trong môi trường ẩm
-
Có những loại đèn phòng sạch nào?
2.1. Đèn lắp nổi
Hệ thống đèn chiếu sáng phòng sạch lắp nổi khá tương tự các loại bóng đèn sử dụng trong các hộ gia đình hiện nay. Điểm khác nhau có lẽ ở kiểu dáng và kích thước. Để có thể đáp ứng nhu cầu trong phòng sạch thì bóng đèn sẽ nhỏ và gọn hơn, và khả năng chống bụi, chống nước rất tốt.
2.2. Đèn âm trần
Đèn phòng sạch âm trần là các loại đèn Led panel hay máng đèn được sử dụng để lắp trên trần của phòng. So với đèn lắp nổi, đèn âm trần có tính thẩm mỹ cao hơn, tuy nhiên lắp đặt phức tạp hơn và có chi phí cao hơn.
Một ưu điểm của đèn âm trần là khi thay thế, chúng có thể được thay từ bên ngoài, do đó ít ảnh hưởng đến độ sạch của phòng sạch. Vì vậy, chúng thường được sử dụng trong các phòng sạch có yêu cầu độ sạch cao, như phòng vô trùng và các môi trường tương tự.
-
Yêu cầu về đèn phòng sạch
Đèn phòng sạch cần phải chống bụi, vì phòng sạch cần được vệ sinh, hệ thống điều hòa và thông gió có nhiệm vụ giữ cho phòng sạch sẽ nên bất kỳ thiết bị, vật dụng nào trong phòng sạch cũng cần phải chống bụi, chiếu sáng phòng sạch cũng không ngoại lệ.
- Ánh sáng phòng sạch cần phải chống thấm nước và chống gỉ. Do phòng sạch có nhiều đặc điểm khác nhau nên tùy vào mục đích sản xuất mà các phòng sạch đó sẽ được thiết kế. Nhiều phòng sạch có độ ẩm tương đối cao, nếu không có khả năng chống thấm, chống gỉ thì thiết bị đo sáng sẽ dễ bị hỏng.
- Đèn phòng sạch cần có khả năng hoạt động ở nhiệt độ âm mà không tỏa nhiều nhiệt. Do nhiều phòng sạch hoạt động ở nhiệt độ âm nên nếu sử dụng các loại đèn truyền thống sẽ không hoạt động và tỏa nhiệt gây ảnh hưởng đến môi trường phòng sạch.
- Đèn phòng sạch cần phải bền và dễ bảo trì, bảo dưỡng.
-
Yêu cầu về hệ thống chiếu sáng phòng sạch
Chiếu sáng trong phòng sạch: một không gian sạch đòi hỏi một môi trường làm việc tốt, nếu cường độ ánh sáng phòng sạch quá thấp sẽ dễ khiến con người cảm thấy mệt mỏi, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và chất lượng của quá trình sản xuất.
- Nguồn dịu nhẹ và đồng đều: nếu độ sáng bề mặt của đèn phòng sạch quá cao sẽ dễ gây chói mắt. Vì vậy chúng ta nên chọn nguồn sáng có bề mặt đồng nhất (Đèn Led Panel). Nếu sử dụng nguồn sáng điểm hoặc đường thẳng, đèn phải được thiết kế sao cho ánh sáng được phân bổ đều.
- Yêu cầu cấu tạo: vì được sử dụng trong không gian phòng sạch nên bề mặt thân đèn sẽ không bị bám bụi. Ngoài ra, cấu trúc của đèn không được ảnh hưởng đến hướng luồng không khí trong phòng sạch.
- Yêu cầu quang phổ: nhiều phòng sạch sử dụng vật liệu cảm quang và do đó có các yêu cầu đặc biệt đối với quang phổ ánh sáng. Vì vậy, khi thiết kế chiếu sáng phòng sạch phải chú ý đến phạm vi và cường độ quang phổ chiếu sáng cần thiết cho phòng sạch.
- Yêu cầu lắp đặt: vì phòng sạch cần được trang bị hệ thống loại bỏ bụi trong không khí nên thiết kế ánh sáng phải tính đến luồng không khí trong phòng. Đặc biệt trong phòng sạch tiên tiến như phòng vi điện tử, diện tích cấp khí của bộ lọc đôi khi có thể đạt khoảng 80% diện tích trần. Điều này gây khó khăn cho việc bố trí các đèn nên cần chọn loại đèn và cách lắp đặt phù hợp.
- An toàn: an toàn điện và khả năng tương thích điện từ không phải là yêu cầu đặc biệt đối với phòng sạch. Tuy nhiên, vì những khu vực này có nhiều thiết bị phức tạp hơn và các yêu cầu về môi trường nghiêm ngặt hơn, nên phải xem xét tính an toàn và khả năng tương thích điện từ của đèn.
- Hiệu suất ánh sáng và phản xạ: thiếu sáng không gian phòng sạch là một phần rất quan trọng trong việc tiêu thụ năng lượng. Ngoài năng lượng do đèn tự tiêu thụ, nhiệt lượng do đèn tỏa ra cũng phải được thải ra bên ngoài thông qua hệ thống điều hòa không khí. Làm rõ các yêu cầu về tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải. Thiết kế hệ thống đèn phòng sạch cần đáp ứng nghiêm ngặt về quy định tiết kiệm năng lượng.
- Độ tin cậy và tỷ lệ suy giảm ánh sáng: chi phí của phòng sạch cao, chi phí vận hành và bảo trì cao, độ tin cậy của cơ sở vật chất và thiết bị cao, cần phải giảm tần suất bảo trì và giảm chi phí bảo trì.
- Đèn là thiết bị dễ hỏng và tuổi thọ ngắn. Bảo trì hoặc thay thế đèn phòng sạch có thể ảnh hưởng đến phòng sạch. Do vậy cần được xử lý lại để đáp ứng tiêu chuẩn trước khi sản xuất.